مقدمه

امروزه بسیاری از عمل ها برای این که پزشکان درصد موفقیت بیشتری داشته باشند از دستگاه هایی همانند الکتروکوتر استفاده می کنند. اما الکتروکوتر چیست؟ آیا الکتروکوتر انواع مختلفی دارد؟ آیا این دستگاه کارکرد مختلفی دارد؟ استفاده از این دستگاه برای چه افرادی مناسب است؟ برای چه افرادی مناسب نیست؟

برای پاسخ به سوالات بالا و سوالاتی مشابه به این گونه سوالات در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا دستگاه الکتروکوتر را بهتر بررسی کنیم.

الکتروکوتر چیست؟

یکی از دستگاه هایی که امروزه در صنعت پزشکی استفاده زیادی می شود، دستگاه الکتروکوتر می باشد. این دستگاه با توسط جریان های الکتریکی با فرکانس بالا (HF) در زمان برش یا انعقاد بافت استفاده می شود. عملکرد این دستگاه به همراه 1 ژنراتور الکتریکی می باشد که انرژی الکتریکی را به جریان HF تبدیل می کند. از طرفی دیگر این ژنراتور به یک الکترود فعال متصل می باشد که با بافتی که بر روی آن اثر حرارتی ایجاد می کند، در تماس می باشد.

می توان از الکتروکوتر در مواردی به راحتی استفاده کرد این موارد شامل جلوگیری از عفونت، از بین برنده رشد غیر طبیعی بافت، توقف کامل یا جلوگیری از خونریزی پس از آسیب یا در حین جراحی و … می شود. همچنین از این دستگاه به غیر از عمل جراحی می توان در درمان خونریزی بینی، برداشت زگیل و برداشت تومور هم اشاره کرد.

لوازم و قعطات جانبی دستگاه شامل موارد روبرو می شود: قلم تک قطبی ، پدال پایی، صفحه بیمار با کابل اتصال به دستگاه، پنست دو قطبی و کابل اتصال به الکتروکوتر و الکترود های قلم تک قطبی برای برش و انعقاد.

انواع الکتروکوتر

الکتروکوتر ها انواع مختلفی دارد که این تنوع در خیلی از فاکتور های مختلف می باشد. برخی از این فاکتور ها تکنیک و برخی دیگر میزان وات خروجی به دستگاه و بعضی از آن ها در واحد جراحی می باشد. هر کدام از این نوع دستگاه ها کارایی مخصوص به خود را دارد تا پزشکان و دکتران بتوانند به راحتی در شرایط سخت از این دستگاه استفاده کنند.

در موضوع تکنیک الکتروکوتر به دو بخش تک قطبی و دو قطبی تقسیم می شوند که هر کدام از این نوع تکنیک ها برای عملی مناسب می باشد که جلوتر به آن اشاره می کنیم.

در میزان وات خروجی کوتر این دستگاه ها، می توانند از 70 وات تا 400 وات خروجی را تامین کنند که این اعداد شامل 70 وات، 100 وات، 120 وات، 200 وات، 250 وات و در نهایت کوتر 400 وات می باشد که میزان وات هر کدام مخصوص انجام عملی می تفاوت می باشد.

در واحد های جراحی از منابع مختلفی استفاده می کنند که این منابع شامل فرکانس رادیویی یا فرکانس بالا، تشدید مولکولی و اولتراسوند می شود که بعداً به این موارد اشاره خواهد شد.

توجه داشته باشید در خیلی از مواقع هر کدام از این ویژگی ها با هم ترکیب شده و عملکرد دستگاه را مناسب تر می کند.

انواع تکنیک های الکتروکوتر

همان طور که قبلاً اشاره شده است تکنیک های الکتروکوتر شامل تک قطبی و دو قطبی می شود اما تفاوت این دو در چیست؟ برای پاسخ به این سوال بهتر است که بدانید از این دستگاه عمدتاً برای برش یا انعقاد بافت استفاده می شود. که تفاوت تک قطبی بودن و دو قطب بودن آن در این زمان مشخص می شود. هر کدام از این موارد را به صورت جداگانه ای برای شما بررسی می کنیم.

تکنیک تک قطبی در الکتروکوتر

در این تکنیک از یک الکترود فعال استفاده می شود که این الکترود به عنوان یک الکترود خنثی نیز عمل می کند. که در ادامه ژنراتور جریان HF را از خود منتقل می کند. زمانی که این الکترود با بافت تماس پیدا کند، چگالی جریان به میزان زیادی منتقل می شود. تمرکز بالای انرژی در یک منطقه که توسط سر تک قطبی (یک منطقه بسیار کوچک) ایجاد شده است، به نتیجه مورد نظر می رسد. پس از اتمام این عملکرد جریان موجود در بدن بیمار به الکترود خنثی تبدیل شده و از آن خارج می شود.

این روش مزایا و معایب مخصو به خود را دارد. مزیت بزرگ تکنیک تک قطبی مربوط به خشک کردن توده های بزرگ می باشد. ویژگی بد تکنیک تک قطبی مربوط به خطر برق گرفتی می باشد. توجه داشته برای بیمارانی که ایمپلنت فلزی یا ضربان ساز دارند، بسیار خطرناک می باشد.

تکنیک دو قطبی در الکتروکوتر

همان طور که از نام این تکنیک پیداست، در این روش از دو قطب استفاده می شود. در این روش جریان HF از طریق یک الکترود فعال وارد شده و از طریق الکترود خنثی خارج می شود. پس در بدن بیمار هیچ گونه جریانی باقی نمی ماند. یکی از رایج ترین ابزار برای استفاده از این تکنیک فورسپس می باشد. به طور کلی در این روش الکترود فعال و الکترود خنثی روبرو یک دیگر قرار می گیرند پس جریان از یک قطب فورسپس وارد شده و به قطب دیگر فورسپس می رود و می توان گفت الکترود خنثی هیچ عملکردی ندارد.

همانند روش تک قطبی این روش نیز مزیت و معایبی دارد. بر خلاف تکنیک قبلی که احتمال ایجاد برق گرفتی را داشت، این روش کاملاً ایمن می باشد و می تواند برای افرادی که ضربان ساز دارند استفاده شود. از طرفی دیگر هیچ خطر سوختگی هم برای بیماران ندارد. ولی عیب بزرگ این روش در مواجه با توده های بزرگ مناسب نمی باشد یعنی نمی تواند توده های بزرگ بافتی را خشک کند.

انواع واحد های  جراحی در الکتروکوتر

همان طور که گفته شد 3 نوع می باشد که شامل فرکانس رادیویی یا فرکانس بالا، تشدید مولکولی و اولتراسوند.

واحد جراحی فرکانس رادیویی یا فرکانس بالا

بیشترین و رایج ترین نوع واحد های جراحی در بازار مدل فرکانس رادیویی می باشد. که در این نوع از دستگاه ها جریان های اصلی به جریان های HF تبدیل می شوند.

واحد جراحی تشدید مولکولی

یکی از کم خطر ترین نوع این دستگاه ها واحد جراحی تشدید مولکولی می باشد. در این دستگاه بر خلاف فرکانس رایویی (فرکانس بالا) از واحد های فرکانسی استفاده می کند که به صورت غیر حرارتی با بافت تعامل دارد یعنی بافت فقط در سطح مولکولی اصلاح می شود.

واحد جراحی اولتراسوند

روند کار در این واحد به این گونه می باشد که این واحد ها توسط هندپیس های اولتراسونیک کار می کنند. این روند با یک مولد امواج اولتراسونیک به کار می افتد. این امواج نام برده شده پیوند های هیدروژنی سلول ها را در حین انعقاد می شکند، در حالی که این برش توسطط کاویتاسیون انجام می شود.

چه عواملی در اثر حرارتی دستگاه الکتروکوتر تاثیر می گذارد؟

حرارت های مختلف برای کار های مختلف تاثیر دارد و باعث می شود عملکرد دستگاه کمی تفاوت پیدا کند. میزان حرارت دستگاه الکتروکوتر به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل شامل شکل الکترود، شدت جریان، درجه مدولاسیون، وضعیت الکترود فعال، کاهش سرعت و مدت مداخله، ویژگی های بافت و … می باشد.

شکل الکترود

شکل الکترود های موجود در دستگاه میزان غلظت خطوط میدان را در نقطه کاربرد تعیین می کند. از این رو این عمل بر دمای منطقه و نتیجه به دست آمده تاثیر می گذارد.

درجه مدولاسون

درجه مدولاسون در برش و یا عمق انعقاد نقش مهمی دارند. در این روند میزان درجه مدولاسون، میزان پالس های جریان HF می باشد.این عامل مستقیماً به نوع ژنراتور و تنظیمات دستگاه بستگی دارد. با زیاد و کم کردن این درجه میزان برش افزایش و یا کاهش مییابد.

وضعیت الکترود فعال

یکی از مسائلی که در حرارت دستگاه تاثیر می گذارد الکترود های فعالی است که از قبل بر روی دستگاه باقی ماندند. این الکترود ها روند کار دستگاه را ضعیف کرده و نمی گذارد بهترین عملکرد خود را الکتروکوتر داشته باشد. از این رو برای عملکرد بهتر همیشه الکترود ها را در زمان فعالیت، کاملاً تمیز کنید.

ویژگی های بافت

مسلماً هر نوع بافتی مقاوتی متفاوت از بافت دیگر دارد. این مقاوت باعث می شود برای برخی افراد نیاز به حرارت بیشتری داشته باشید و برخی دیگر حرارت کم تری برای ورود به سطح بافت پوسا شما نیاز دارند.

سخن پایانی

الکتروکوتر دستگاهی می باشد که در مواجه با برخی عمل ها بسیار مناسب می باشد و نیاز اساسی همه مراکز جراحی می باشد. از طرفی دیگر این دستگاه ها انواع مختلفی دارد که باعث می شود در خیلی از عمل های جراحی به کار بیاید. همان طور که دانستید این دستگاه هم می تواند تک قطبی باشد و هم دو قطبی.